Duyarlılık ve Özgüllük Analizi

Bir test ya da teşhis yönteminin arzu edilen iki özelliği yüksek özgüllük (specificity) ve yüksek duyarlılık (sensitivity) sahibi olmasıdır. Sensitivity ya da duyarlılık testin hasta (pozitif ) bireyleri ne kadar başarıyla tespit edebildiğini ortaya koyarken specificity ya da özgüllük bir testin sağlıklı bireyleri ne kadar başarılı bir şekilde hastalardan ayırabildiğini ortaya koyar.

Bir başka deyişle testin duyarlılığı gerçek pozitif oranının ne kadar yüksek olduğunu ölçerken özgüllük ise gerçek negatif oranının ne kadar yüksek olduğunu ölçer.

Bir testin çok yüksek özgüllüğe ya da çok yüksek duyarlılığa sahip olması yetmez. İki ölçeğin de yeteri kadar iyi bit sonuç vermesi tercih edilir. Sonuçta bir testi çok hassas tasarlayarak keyfi bir şekilde duyarlığını arttırmak mümkündür. Örneğin bir hamilelik testi çok rahatlıkla %100 duyarlı hale getirilebilir. Bunun için ihtiyacınız olan tek şey test edilen her kadına hamile olduğunu söyleyen bir testtir. Böyle bir test mükemmel duyarlılıktadır çünkü hiç bir hamile kadını kaçırmaz. Ancak bunun bedeli çok fazla sayıda hamile olmayan kadına hamile olduğunu söylemek, yani özgüllükten ödün vermek olacaktır.

Benzeri bir şekilde bir testi mükemmel özgüllüğe sahip kılmak çok kolaydır. Tek yapmaınz gereken her test edilen kadına hamile olmadığını söyleyen bir test yaratmaktır. Ancak bu test hiç bir işe yaramaz çünkü bütün hamile kadınlar hamileo lmadıklarını düşünecektir.

Kısacası iyi bir testin hem yüksek özgüllük hem de yüksek duyarlılığa sahip olması gerekmektedir.

Daha ayrıntılı bilgi ve formüller için şu sayfaya bakabilirsiniz: Özgüllük ve Duyarlılık